Başkan Erol’dan Türkiye’de bir ilk

Size dargın değilim...

 “Eylül 1961,

 Size dargın değilim. Sizin ve diğer zavallıların iplerinin hangi efendiler tarafından idare edildiğini biliyorum. Onlara da dargın değilim.

 Kellemi onlara götürdüğünüzde deyiniz ki, ' Adnan Menderes hürriyet uğruna ortaya koyduğu başını on yedi sene içinde almadığınız için sizlere müteşekkirdir.

 İdam edilmek için ortada hiçbir sebep yok. Ölüme bu kadar metanetle gittiğimi, silahların gölgesinde yaşayan efendilerinize acaba söyleyebilecek misiniz?

 Şunu da söyleyiniz ki, milletçe bir gün mutlaka kazanılacak hürriyet mücadelesinde sizi, efendilerinizi yine ben 1950'de olduğu gibi kurtarabilirdim. Dirimizden korkmamalıydınız. Ama şimdi milletle el ele vererek Adnan Menderes'in ölüsü, ölünceye kadar sizleri takip edecek ve bir gün sizi silip süpürecektir. Buna rağmen merhametim sizinledir. Millet sağ olsun.”

MEKTUP SESLENDİRİLDİ

Menderes’in hayatının son anında kaleme aldığı bu mektubunu yapay zeka ile kendi sesiyle oluşturulan ve müze görüntüleri ile zenginleştirilen klibi hazırlatan Aydın’ın Buharkent ilçe Belediye Başkanı Mehmet Erol, Türkiye’de ilk kez yapılan bu çalışmanın örnek olduğunu ifade etti. Bu anlamlı çalışmanın Türkiye’de bir ilk olduğunu ifade eden Buharkent Belediye Başkanı Mehmet Erol; Buharkent Belediye Başkanı:

“Bilindiği üzere 17 Eylül 1961 demokrasi şehidimiz Adnan Menderes’in ölüm yıldönümü, yani idam edildiği tarih. Anma törenleri her sene yapılıyor. Biz de bir farklılık oluşsun istedik ve Buharkent Belediyesi olarak Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdik. Tabi Adnan Menderes’in mahkeme duruşma esnasındaki kayıt altına alınan orijinal seslerini biliyorduk. Menderes’in bir de idama giderken yazdığı son mektup var. Bu mektubun kendi sesinden seslendirilmemiş olduğunu gördük. Biz de teknolojiyi kullanarak yapay zeka ile kendi sesi ile o mektubu seslendirmek istedik. Ve biz bunu seslendirdik. Çok da güzel ve başarılı bir çalışma oldu. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları ile Koçarlı’da bir müze inşa edildi. Adnan Menderes Demokrasi Müzesi’nin bu klip için en doğru yer olacağını düşündük. O müzede video çekimi gerçekleştirdik. Fonda da Adnan Menderes’in kendi sesinden son mektubu seslendirildi. Merhum Menderes ‘dargın değilim’ diyerek son duygularını ve mesajlarını ifade ediyor. Sonrasında da kendisini idama götürenlere, idam kararı verenlere bile merhamet okuyor. Ne kadar büyük bir insan olduğunu da o mektup gösteriyor. Demokrasi yolunda da en büyük bedeli ödeyen ve çok acılar çekmiş bir lider Adnan Menderes. Kendi sesinden son mektubun dillendirilmesi, kendi sesiyle mesajlarını vermesi, kendi sesiyle son duygularını anlatmış olması çok anlamlı ve çok güzel. Dolayısıyla mutlaka bu sesin alınması gerektiğini, bunun çok önemli bir proje olduğunu düşünüyorum. O yüzden çok güzel bir çalışma olduğunu söyleyebilirim. İnşallah herkes de bunu duysun, izlesin, o dönem daha da bilinir hale gelsin. Demokrasi ile ilgili verilen mücadelenin ne olduğunu herkes daha çok farkına varsın, farkındalık oluşsun diye böyle bir çalışmayı yaptık” dedi.

"Demokrasi Şehidi"

 Türk demokrasisinin en kara günlerinden biri olan Başbakan Adnan Menderes ile arkadaşlarının idamının ardından 62 yıl geride kaldı. 16 Eylül 1961'de Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun idamı infaz edildikten bir gün sonra 17 Eylül 1961 günü saat 14.20'de de Menderes asılarak idam cezası infaz edildi. Menderes'in idam edilmesi Türkiye siyasi tarihinde birçok kişi tarafından kara bir leke olarak adlandırılır. Öte yandan seçimle iktidara gelen Menderes'in askerî darbe sonucu görevden alınarak idam edilmesi sebebiyle bazı kaynaklarda Menderese "Demokrasi Şehidi" denilmektedir.

“Adnan Menderes Demokrasi Müzesi”

 Demokrasi şehidi Menderes anısına Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayelerinde, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun talimatları ile yapılan ve 15 Ocak 2022’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından hizmete açılan müze, Menderes'in hasretini belirttiği Çine Çayı'nın kenarına inşa edildi.

Adnan Menderes'in memleketi olan Çakırbeyli Mahallesi girişinde 11 Mart 2019 tarihinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun katılımıyla temeli atılan ve yaklaşık 2 yılda yapımı tamamlanan Demokrasi Müzesi, Menderes'in eseri olan köprü, doğup büyüdüğü köy ve bağ evi ile bağlantılı bir konumda yer alıyor. 90 dönüm arazi üzerinde, 840 metrekarelik üç kattan oluşan, ailevi Hacıalipaşa Konağı'nın bir replikasyonu olarak yapıldı.

Müzenin giriş kapısının önünde, Menderes'in 1954'te çiftliğinde kullandığı traktör ile 1950-1960 yıllarında kullandığı makam aracı bulunuyor. Müze, çağın teknoloji ve dijital dünyasına uyumlu, yeni neslin ilgisini çekecek şekilde yenilikçi bir müze anlayışıyla kurgulandı. Modern, dijital öğeleri içeren, interaktif ve ziyaretçiyi dönemin atmosferi içine çekebilecek unsurlarla desteklenen müzede, Menderes'e ait özel eşyalara, fotoğraflara ve belgelere de yer verildi.

Demokrasi Şehidi Merhum Başvekil Adnan Menderes’in anısına kurulan Adnan Menderes Demokrasi Müzesi çalışmaları kapsamında müzenin teşhir ve tanziminde kullanılmak üzere Adnan Menderes’in hatırasını canlandıran bilgi, belge ve eser toplama çalışmaları 2015 yılının Aralık ayı sonuna kadar Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Aydın Adnan menderes Üniversitesi, Adnan Menderes Araştırma Uygulama Merkezi ve İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü işbirliğiyle yürütüldü.